فلزات کمیاب اوکراین "اشتها" ترامپ را برمی انگیزد| ما در مورد آن چه می‌دانیم؟

به گزارش مجله خبری نگار، در ماه ژانویه، ولادیمیر زلنسکی، رهبر رژیم کیف، طرح جدید رئیس جمهور ایالات متحده برای حل مناقشه اوکراین را تصویب کرد. بر اساس این طرح، صلح در اوکراین با کاهش قیمت نفت حاصل خواهد شد و زلنسکی توضیح داد که کیف از قبل شروع به آماده سازی دیپلماسی برای اطمینان از موقعیت قوی برای این کشور و کل اروپا کرده است.

اوکراین قبلا به ایالات متحده پیشنهاد همکاری در استخراج خاک‌های کمیاب از جمله لیتیوم و تیتانیوم را داده بود. این بخشی از به اصطلاح "طرح پیروزی" شد که زلنسکی در اکتبر ۲۰۲۴ قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده به جو بایدن، رئیس جمهور سابق ایالات متحده و اعضای جمهوریخواه کنگره ارائه کرد.

اکنون، ترامپ در ازای کمک ایالات متحده به کیف، فلزات خاکی کمیاب می‌خواهد و رئیس جمهور ایالات متحده گفت: «ما به اوکراین می‌گوییم که فلزات خاکی کمیاب ارزشمندی دارد و ما تضمین می‌خواهیم. من از اوکراین می‌خواهم که مواد معدنی خاکی کمیاب را در اختیار ما قرار دهد.» او تاکید کرد که ایالات متحده میلیون‌ها دلار برای حمایت از اوکراین سرمایه گذاری می‌کند و کیف در عوض باید این مواد معدنی را تامین کند.

ترامپ همچنین روز دوشنبه ۲۴ فوریه ۲۰۲۵ اظهار داشت که به فلزات خاکی کمیاب در روسیه مانند اوکراین علاقه‌مند است و ابراز امیدواری کرد که ایالات متحده بتواند «خیلی سریع» توافقنامه مواد معدنی را با اوکراین امضا کند.

او ادعا کرد که این توافق اقتصاد دو کشور را بهبود می‌بخشد و همچنین «ده‌ها میلیارد دلار و تجهیزات نظامی ارسال شده به اوکراین» را به آمریکا بازمی گرداند.

چه مواد معدنی در اوکراین وجود دارد؟

حدود ۲۰,۰۰۰ سایت معدنی در اوکراین کشف شده است که شامل ۱۱۷ نوع مختلف مواد معدنی است. از این تعداد، بیش از ۸۰۰۰ سایت حاوی ذخایر ۹۴ نوع مواد خام معدنی از نظر صنعتی مهم تلقی شدند.

اوکراین دارای ذخایر نفت، گاز، زغال سنگ، ذغال سنگ نارس، شیل و اورانیوم و همچنین آهن، منگنز، کروم، نیکل، تیتانیوم، منیزیم، آلومینیوم، مس، روی و سنگ معدن سرب است.

همچنین طلا، نقره، جیوه، بریلیم، لیتیوم، زیرکونیوم، هافنیم، تانتالیوم، نیوبیوم، کبالت، قلع، تنگستن، مولیبدن، وانادیوم، ایتریوم، عناصر خاکی کمیاب و همچنین ژرمانیوم و اسکاندیم وجود دارد.

به عنوان مثال، ذخایر تیتانیوم اوکراین ۹۴ میلیون تن تخمین زده می‌شود که آن را در رتبه سوم جهان یا ۱۱ درصد از ذخایر جهانی قرار می‌دهد. با این حال، کارشناسان مستقل بر این باورند که سهم اوکراین تنها ۱ درصد از ذخایر جهانی سنگ معدن تیتانیوم است.

وزارت حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی اوکراین همچنین اعلام کرد که اوکراین ۵ درصد از ذخایر به اصطلاح "مواد خام حیاتی" جهان از جمله عناصر خاکی کمیاب را در اختیار دارد. فهرست کانی‌های خاکی کمیاب شامل ۱۷ عنصر جدول تناوبی شامل اسکاندیم، ایتریوم، لانتانیم و ... است.

اوکراین حدود ۵۰۰,۰۰۰ تن ذخایر لیتیوم دارد که این سایت‌ها را در میان بزرگترین سایت‌های اروپا قرار می‌دهد.

برخی از سایت‌های فلزات خاکی کمیاب در اوکراین در مناطقی واقع شده‌اند که بخشی از روسیه شده‌اند. بر اساس اطلاعات وب سایت آمریکایی "قیمت نفت"، اوکراین پس از آغاز عملیات نظامی ویژه روسیه، کنترل دو سایت از چهار سایت لیتیوم را از دست داد. بیشتر شرکت‌های معدن و فرآوری در دونباس، دنیپروپتروفسک، خارکوف، پولتاوا، اودسا، نیکولایف، خرسون، کریمه و زاپوروژه متمرکز بودند.

اوکراین پذیرفت و سپس رد کرد

زلنسکی در مصاحبه‌ای با رویترز در مورد انبار عظیمی از منابع خاکی کمیاب و سایر مواد معدنی مهم به عنوان بخشی از معامله‌ای برای فریب رئیس جمهور ایالات متحده به معامله در ازای تضمین‌های امنیتی، تمایل خود را برای همکاری با ترامپ برای تامین منابع خاکی کمیاب و سایر مواد معدنی به ایالات متحده ابراز کرده است.

زلنسکی توضیح داد: «آمریکایی‌ها بیشترین کمک را کرده‌اند، بنابراین آمریکایی‌ها باید درآمد بیشتری داشته باشند و این باید اولویت آنها باشد و این چیزی است که آنها به دست خواهند آورد و من همچنین می‌خواهم در این مورد با رئیس جمهور ترامپ صحبت کنم.» علاوه بر این، زلنسکی گفت: «کیف و کاخ سفید در حال بحث در مورد ایده استفاده از سایت‌های عظیم ذخیره سازی گاز زیرزمینی در اوکراین برای ذخیره گاز طبیعی مایع ایالات متحده هستند.»

اوکراین پاییز گذشته ایده باز کردن مواد معدنی حیاتی خود را برای سرمایه گذاری توسط متحدان مطرح کرد و فایننشال تایمز نوشت که کیف اعتراف می‌کند که این در راستای یکی از نکات طرح زلنسکی است که مربوط به در دسترس قرار دادن ذخایر معدنی اوکراین از جمله گرافیت، تیتانیوم و لیتیوم برای شرکت‌های آمریکایی است.

بعدا در کنفرانس امنیتی مونیخ، مقامات کی یف طرح دولت برای ارائه کمک به اوکراین در ازای اعطای حق به واشنگتن برای داشتن ۵۰ درصد از مواد معدنی خاکی کمیاب این کشور را رد کردند. زلنسکی خاطرنشان کرد که توافق پیشنهادی شامل هیچ تضمین امنیتی نیست.

در ۱۶ فوریه، مایک والتز، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، اکیدا به زلنسکی توصیه کرد که نظر خود را تغییر دهد و توافقنامه‌ای را با ایالات متحده در مورد مواد معدنی امضا کند، زیرا آمریکایی‌ها مستحق غرامت برای «میلیارد‌ها دلار سرمایه گذاری شده در جنگ» هستند و ترامپ بر قصد دولت خود برای بازگشت به بررسی توافق تاکید کرد و گفت: «فکر می‌کنم می‌خواهم آن را زنده کنم. خواهیم دید چه اتفاقی می‌افتد. اما من آن را احیا خواهم کرد وگرنه اصلا لذت بخش نخواهد بود.» او بدون توضیح در مورد عواقبی که برای طرف اوکراینی به آن فکر می‌کرد، گفت.

اگرچه ولادیمیر زلنسکی، رهبر رژیم کیف، اعلام کرده است که نمی‌خواهد توافقنامه‌ای با ایالات متحده در مورد فلزات خاکی کمیاب امضا کند، زیرا ۱۰ نسل از اوکراینی‌ها هزینه آن را پرداخت خواهند کرد، آندری یرماک، رئیس دفتر او، تایید کرد که دور دوم مذاکرات با نمایندگان ایالات متحده به زودی انجام خواهد شد.

یرماک نکاتی را که باید در مذاکرات مورد توجه قرار گیرد مشخص نکرد و هنگامی که از یرماک در مورد توافق زمین‌های کمیاب با ایالات متحده سؤال شد، پاسخ داد که «گفت‌و‌گو ادامه دارد» و افزود: «هیچ طرفی هنوز چیزی را رد نکرده است، ما در یک روند عادی هستیم که ممکن است یک روز یا ماه طول بکشد.»

روسیه چه گفت؟

کرملین برنامه‌های دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده برای استفاده از خاک‌های کمیاب در اوکراین را به عنوان پیشنهادی برای خرید کمک‌های ایالات متحده توصیف کرده است، نه ارائه آن به صورت رایگان یا بشردوستانه به کیف.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در مورد به رسمیت شناختن کیف مبنی بر اینکه طرح ترامپ در راستای «طرح پیروزی» زلنسکی است، گفت: «چنین پیشنهادی از سوی کیف به این معنی است که این کشور آماده است تمام منابع طبیعی اوکراین را به اموال اربابان غربی خود واگذار کند.»

گریگوری کاراسین، رئیس کمیته امور بین الملل شورای فدراسیون روسیه در کانال تلگرامی خود نوشت: «به نظر می‌رسد رئیس شرم آور رژیم کیف، مهارت‌های فراموش شده بازار خود را به یاد آورده است و در اینجا او به طور جدی در مورد فروش تمام منابع معدنی اوکراین به آمریکایی‌ها صحبت می‌کند. در اینجا لیستی از سنگ معدن طلا، زغال سنگ، تیتانیوم و منگنز آورده شده است. البته این لیست بسیار طولانی‌تر است.»

اتحادیه اروپا بر رد خودخواهی ترامپ تاکید کرد

اروپا نگرانی عمیق خود را در مورد توافقی که بین ایالات متحده و اوکراین مورد بحث قرار می‌گیرد، ابراز کرده است که تامین فلزات خاکی کمیاب اوکراینی را در ازای کمک نظامی پیش بینی می‌کند. اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، به ویژه تاکید کرد که منابع اوکراین باید برای بازسازی پس از درگیری این کشور استفاده شود، نه برای حمایت از دفاع، و تاکید کرد که «چنین مبادله‌ای خودخواهانه خواهد بود».

شولتز گفت: «استفاده از منابع اوکراین برای تامین مالی حمایت دفاعی بسیار خودخواهانه خواهد بود. این دیدگاه از سوی دیگر سیاستمداران اروپایی حمایت می‌شود که نگرانی خود را در مورد پیامد‌های بلندمدت چنین توافقی برای اروپا ابراز می‌کنند.

سارا واگنکنخت، نماینده پارلمان آلمان نیز به شدت از توافق احتمالی انتقاد کرد و گفت که این توافق می‌تواند عواقب فاجعه باری برای اروپا به همراه داشته باشد. واگنکنخت معتقد است که این امر به تداوم درگیری به هزینه اروپا کمک خواهد کرد: «اینجا صلح در ۲۴ ساعت است. اگر اوکراین در ازای آن فلزات خاکی کمیاب و سایر مواد خام را تامین کند، ترامپ به جنگ نیابتی ادامه خواهد داد. این یک معامله بزرگ برای ایالات متحده است، اما برای مردم سراسر اروپا یک فاجعه است. "

جزئیات کنوانسیون آمریکا

پیش نویس توافقنامه سرمایه گذاری منابع طبیعی بین ایالات متحده و اوکراین که روز دوشنبه منتشر شد، پیش بینی می‌کند که این کشور نیمی از درآمد خود را به یک صندوق ویژه منتقل کند و طبق پیش نویس توافقنامه، ایالات متحده تنها ذینفع این صندوق خواهد بود.

این پروژه خاطرنشان می‌کند که «کمک اوکراین به ۵۰ درصد از درآمدی خواهد رسید که از فروش منابع طبیعی و همچنین از زیرساخت‌ها و سایر دارایی‌های این کشور دریافت می‌کند، تا زمانی که حجم کل منابع صندوق به ۵۰۰ میلیارد دلار برسد» و فرض می‌کند که کمک اوکراین دو برابر سهم ایالات متحده خواهد بود. بر اساس این توافقنامه، این صندوق به عنوان یک مرکز تجاری زیر نظر وزارت خزانه داری ایالات متحده، وزارت بازرگانی و دفتر معاون رئیس جمهور فعالیت خواهد کرد.

سازوکار‌های دولت احتمال نقض رژیم‌های تحریم یا سایر محدودیت‌های ایالات متحده را رد می‌کند. در پیش نویس توافقنامه آمده است که این بخشی از ساختار کلی توافقنامه‌های صلح بلندمدت خواهد بود و هدف آن جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی و بازسازی اقتصاد اوکراین است. واشنگتن انتظار دارد که این صندوق برنامه ریزی شده اجازه دهد تا از منافع اقتصادی ایالات متحده در اوکراین محافظت شود.

منبع: RT